Betreft: Gevraagd advies voorlopige rapportage Sociale en maatschappelijke gevolgen coronacrisis in Leiden
Uitgebracht d.d. 23 augustus 2021 door de Adviesraad Sociaal Domein Leiden
Op 17 juni jl. ontvingen we na vaststelling door het college van burgemeester en wethouders de voorlopige rapportage kwalitatieve bevindingen en aanbevelingen, plus een cijfermatige monitor over de sociale en maatschappelijke gevolgen van de coronacrisis in Leiden.
Ten behoeve van de bespreking in de eerstvolgende gezamenlijke vergadering na het zomerreces van de gemeenteraadscommissies Onderwijs en Samenleving en Werk en Middelen op 31 augustus 2021, vindt u hierbij ons advies bij de voorlopige rapportage
Graag willen wij de gemeente complimenteren met de moeite die gedaan is om vanuit het brede maatschappelijke veld signalen op te halen en zo geprobeerd is de problematiek goed in kaart te brengen.
We beseffen dat de rol van de gemeente in deze pandemische situatie beperkt is. Daarom betreffen onze adviezen die onderwerpen waar wel invloed mogelijk is.
Vooraf willen wij wel benadrukken dat uit de totale rapportage blijkt dat het beschikbaar houden van een ruim en gevarieerd aanbod aan activiteiten, faciliteiten, ondersteuning en hulpverlening uitermate belangrijk is om het welzijn van de inwoners van Leiden te bevorderen. Dat pleit voor een ruimhartig beleid, ook in de toekomst. Waarbij we onze ongerustheid willen uitspreken dat de Rijksmiddelen niet vooral aangewend worden voor het starten van nieuwe projecten, maar ingezet worden om het bestaande, effectieve aanbod te versterken en verbeteren.
- Jeugdigen en jongvolwassenen, welzijn en welbevinden
De toename van eenzaamheid, somberheid, depressieve gevoelens en ggz-problematiek onder jongeren baart ons ook zorgen. Op blz. 14 onder 3.1.1 wordt een aantal aanbevelingen genoemd waar we ons bij aansluiten. Aanvullend adviseren we bij het maken van beleid te kiezen voor haalbare doelen. Zo zal bijvoorbeeld strikt preventief beleid bij sommige aandoeningen die in de ggz-sfeer liggen niet effectief zijn, maar vroegsignalering weer wel. Als concreet voorbeeld adviseren we te onderzoeken in hoeverre het succesvolle concept van krachtcirkels zoals genoemd op blz. 16 uitgebreid kan worden naar de doelgroep jongeren en ouderen. Wat betreft het bereik onder jongeren onderschrijven wij van harte het betrekken van jongeren bij het verbeteren van vindbaarheid van informatie, maar ook hun behoefte aan en de vormgeving daarvan. Jongeren gebruiken heel vaak digitale middelen. Niet alleen voor informatie, maar ook voor contact.
Verder is het aanbevelenswaardig te onderzoeken/in kaart te brengen wat de zgn. klantreis is van Leidse jongeren/burgers met psychosociale en/of schuldenproblematiek om zo bij het formuleren van beleid hierop eerder in te kunnen spelen.
- Jeugdigen en jongvolwassenen, onderwijs
Begrijpelijk is dat het formuleren van beleid op dit onderwerp pas kan plaatsvinden wanneer het beeld meer compleet is. Ten aanzien van reeds in kaart gebrachte en deels bekende problematiek adviseren we aanvullend bij de aanbevelingen op blz. 15 ten aanzien van mogelijkheden om huiswerk te maken/te studeren om deze plekken bij voorkeur te realiseren in de eigen wijk/buurt. Buurthuizen en bibliotheken als zodanig worden wel genoemd, maar deze expliciete aanduiding wordt gemist. Een tweede aanbeveling bij dit punt is het beter in kaart brengen op welke plekken dergelijke faciliteiten onvoldoende aanwezig zijn, zodanig dat positief bewezen beleid geoptimaliseerd kan worden. Een derde aanbeveling is hiervoor te kijken naar goede voorbeelden in het land. Zoals het project van JONG Transvaal/Schilderswijk Den Haag, dat gerealiseerd wordt door samenwerking van verschillende welzijns- en levensbeschouwelijke organisaties in de wijken.
- Mensen in een kwetsbare positie, digitale vaardigheden en digitale middelen
We onderschrijven het belang van digitaal vaardig zijn en beschikken over digitale middelen als basisbehoefte zoals onder 3.2.1 geformuleerd. In het po en vo onderwijs maakt digitale geletterdheid deel uit van de kerndoelen. Er is echter een groep mensen waarvoor het lastig, zo niet onmogelijk is zich deze vaardigheden eigen te maken en over de juiste middelen te kunnen beschikken. We onderschrijven de aanbevelingen genoemd op p. 16 en 17. Aanvullend adviseren we dat voor volwassenen maatwerk en ondersteuning mogelijk moet zijn wanneer zij door diverse oorzaken, bijvoorbeeld schuldenproblematiek, dyslexie en analfabetisme geen gebruik hiervan kunnen maken en de benodigde middelen niet kunnen verkrijgen. Daarnaast adviseren we voor het toekennen van laptops aan jeugd en volwassenen gebruik te maken van de kanalen die hiervoor al bestaan (zoals stichting leergeld en het maatwerkbudget). En geven we mee de mogelijkheid te onderzoeken of een bijdrage in internetabonnementen mogelijk is.
- Nieuwe kwetsbare groepen, zzp’ers
We zijn het eens met de constatering in de nota dat waarschijnlijk veel leed zich nog onder de oppervlakte bevindt. We geven mee dat het raadzaam is niet alleen de TONK regeling beter onder de aandacht te brengen van zzp’ers, maar in het algemeen duidelijkheid over de mogelijkheden voor een beroep op regelingen voor deze doelgroep. Juist deze groep wacht vaak (te lang) met het aanvragen van regelingen omdat eenduidige communicatie en informatie over de belastingtechnische en financiële gevolgen van dergelijke giften wordt gemist en omdat de overheid niet als een eerste adres voor hulp wordt gezien. We adviseren dan ook het meer logische netwerk rond kleine ondernemers (KvK, bank, Over Rood, brancheorganisaties, winkeliersverenigingen e.d.) te informeren over de mogelijkheden die de gemeente heeft om te helpen bij financiële problemen.
Tot slot
Wij sluiten af met waardering voor deze voorlopige rapportage en zijn benieuwd naar de aanvullingen vanuit het onderwijsveld en de vertaalslag naar een uitgewerkt programma. Gaarne denken we hierover nog mee.
Adviesraad Sociaal Domein Leiden
23 augustus 2021
Hieronder de link naar het advies zodat u het kunt downloaden
Gevraagd advies rapportage gevolgen corona
Hier de link naar de collegereactie